Hoe heeft het christendom zo snel kunnen groeien?

[Ursa 1]

Ik volg dit semester een vak over de 'christelijke transitie van het Romeinse Rijk'. Een voor historici (en anderen) interessante vraag daarbij is: 'hoe heeft het christendom zo snel kunnen groeien?' Sinds Eusebius is deze vraag vooral teleologisch beantwoord, wellicht in het begin onbewust. Het christendom heeft overwonnen, en vanuit die optiek werd de geschiedenis geschreven. Het is echter ook interessant naar andere factoren te kijken, en dat is wat de geschiedwetenschap de afgelopen decennia gedaan heeft.

Mogelijke factoren die gegeven worden: zorg voor de zwakkeren in de samenleving, een gedeelde sterke ethiek en een gedeelde Schrift, contact en netwerk met andere christelijke gemeenschappen. (1) Daarnaast is er het opzienbarende boek van Rodney Stark (2) dat uitgaat van groeicijfers van moderne religieuze groepen om de groei van het christendom te verklaren. Op zijn boek is echter veel kritiek gekomen.

Nog steeds stelt de groei van het christendom sociologen en historici voor raadsels. En het blijft een interessante vraag, over het christendom alswel in het algemeen. Ik ben benieuwd hoe men hier op het forum er over denkt, en welke inzichten men bereikt heeft. Brand los!

Noten:

1. Gillian Clark, Christianity and Roman society (Cambridge 2004) 28.

2. Rodney Stark, The rise of christianity: a sociologist reconsiders history (1996).

[Eulogía 0]

Het christendom is vooral zo snel gegroeid door de kracht van de Heilige Geest c.q. de charismata. Tongentaal, genezingen, (voorspoeds)wonderen, tekenen, profetieën, enz. doen de wereld telkens versteld staan, bevestigen Gods woord en doen velen de goede boodschap aannemen.

[Gast Anon_phpbb]

Ik denk dat het christenom bood wat de mensen op dat moment nodig hadden...

Waarom? Er werd door de eerst gemeentes al voor de armen gezorgd, en ook bood het de mensen een veilig plekje... ik denk dan ook dat factoren zijn geweest die daar aan hebben bijgedredragen

[Quest 90]

Het christendom is vooral zo snel gegroeid door de kracht van de Heilige Geest c.q. de charismata. Tongentaal, genezingen, (voorspoeds)wonderen, tekenen, profetieën, enz. doen de wereld telkens versteld staan, bevestigen Gods woord en doen velen de goede boodschap aannemen.

Euhm.. het gaat in dit topic over het christendom.

Verder met Wees een Licht eens, ik denk zelfs dat het de belangrijkste factoren waren.

[Eulogía 0]

Het christendom is vooral zo snel gegroeid door de kracht van de Heilige Geest c.q. de charismata. Tongentaal, genezingen, (voorspoeds)wonderen, tekenen, profetieën, enz. doen de wereld telkens versteld staan, bevestigen Gods woord en doen velen de goede boodschap aannemen.

Euhm.. het gaat in dit topic over het christendom.

Verder met Wees een Licht eens, ik denk zelfs dat het de belangrijkste factoren waren.

Als je de Bijbel leest, zie je dat dat het christendom betreft.

Wat betreft de armen: gelovigen geven zowel aan armen (wat Jezus ook deed volgens de Bijbel) als verkondigen het evangelie aan de armen (namelijk dat ze voorspoedig kunnen worden door Christus) - Luc. 4:18.

[Ursa 1]

Ik denk dat het christenom bood wat de mensen op dat moment nodig hadden...

Waarom? Er werd door de eerst gemeentes al voor de armen gezorgd, en ook bood het de mensen een veilig plekje... ik denk dan ook dat factoren zijn geweest die daar aan hebben bijgedredragen

Bijgedragen zeker. Toch blijft het bijzonder, als je bedenkt hoe haaks het christendom stond op de Romeinse samenleving. Christen worden stond gelijk aan jezelf afsluiten van de antieke samenleving. Wat dat betreft kan ik me goed voorstellen dat Paulus toestemming geeft om deel te nemen aan heidense offermaaltijden. De Romeinen beschouwden de christenen als anti-sociaal, wat soms leidde tot vervolging. Maar meestal werden christenen getolereerd.

[Ursa 1]

Het christendom is vooral zo snel gegroeid door de kracht van de Heilige Geest c.q. de charismata. Tongentaal, genezingen, (voorspoeds)wonderen, tekenen, profetieën, enz. doen de wereld telkens versteld staan, bevestigen Gods woord en doen velen de goede boodschap aannemen.

Interessante a-historische visie, misschien wel typisch modern. Je gebruik van ott zegt genoeg. Je kijkt niet naar het verleden maar projecteert wat je graag wilt in het heden op het verleden. Maakt het eigenlijk nog uit of het klopt?

Enfin, grote waarschijnlijkheid dat het niet klopt. Over de christelijke samenkomsten deden verschillende geruchten de ronde. Men kwam stiekem samen en het gerucht was dat men mensen en kinderen opat (mogelijk een verwijzing naar de Eucharistie). Echter, als men allerlei charismata toepaste is daar weinig over bekend, ook niet vanuit de christelijke bronnen zelf. Deze bronnen spreken wel over genezing, maar dat wordt dan meestal gekoppeld aan asceten of aan (lichaamsdelen van) heiligen en martelaren.

Daarnaast is er hoegenaamd niets bekend over massa-manifestaties waar duizenden Koreanen...uh, Romeinen tot geloof kwamen. Aanwijzingen zijn er meer dat het christendom geleidelijk gegroeid is, in de grote steden en vervolgens ook daarbuiten.

[Raido 0]

Het is een tijd geleden dat ik wat las van/over Nietzsche maar weet me nog wel iets te herinneren. Nietzsche kwam op de proppen met een slaaf- en heersermoraal (slave / master ethics or morality). De Griekse ethiek, die dominant was in de regio ten tijde van het christendom, kan gezien kan worden als 'de klassieke' deugdethiek. Vooral Aristoteles 'Doctrine van het juiste midden/de gulden middenweg' kun je goed zien als deugdethisch (Wat een benaming in 'heinsight' is, het is pas deugdethiek wanneer er andere ethieken ontstaan).

Het 'gewone volk' had niet de tijd, geld, vrijheid e.d. om op die manier te kunnen denken en leven. Het christendom kwam met grotendeels tegengestelde deugden dan die klassieke deugden. Zo was het voor de gemiddelde aristocraat niet nodig om bijvoorbeeld te denken aan je naaste, was 'arbeiden' verre van een goede tijdsbesteding en het ondersteunen van zwakkeren van de grootst mogelijke kolder.

Volgens Nietzsche kenmerkten die oude samenlevingen, zowel de Griekse als de Romeinse, zich door hun 'Heerser/Meester moraal'. De Heerser moraal "ja-zeggen". waar "goede" en "slecht" respectievelijk "edele" en "verwerpelijk" betekenen. De De heerser schept de waarde.

Slavenmoraal is een 'nee-zeggende "houding, kudde gedrag die geldt aan de standaard van wat nuttig is of voordelig voor de zwakken of machtelozen. De deugden zijn sympathie, vriendelijkheid en nederigheid. Sterke en onafhankelijke individuen zijn dan 'het kwaad'. Het navolgen van 'driften' is 'het kwaad'.

In die samenlevingen werd het leven bepaalde door de heersers, terwijl alles gedaan werd door de slaven/arbeiders. Dat was ook de grootste groep die zich aangesproken voelde door het Christendom. Zowel de Heer/meester als de slaaf waren gelijk in de ogen van God. De christelijke deugden passen eerder bij de slaaf dan bij de meester, want de meester is zelf ook een 'dienstknecht van de Allerhoogste'.

Het christendom geeft de meerderheid (de slaven, knechten, arbeiders) de macht, niet de meester. De groep wordt belangrijker dan het individu. De mens hoeft niet meer zijn eigen waarde te scheppen, iedere mens heeft waarde in de ogen van God. De filosofie van Nietzsche ziet dat graag andersom, wat later in het existentialisme weer meer naar boven komt in de notie dat de 'existentie voorafgaat aan de essentie' in plaats van de 'essentie voorafgaat aan de existentie'.

(Dat is even uit mijn bolle hoofdje, misschien is het wat losjes en kort door de bocht)

[Robert Frans 1.537]

Punt is alleen wel dat het christendom ook vooral populair was bij de middenklasse, maar ook in de hogere klasse. In Handelingen lees je al dat veel hoogstaande vrouwen zich bekeerden tot het christendom. Maar ook boekte Paulus volgens mij redelijk succes bij de denkers uit die tijd. Het idee dat het christendom vooral de arme mensen trok, is dus niet helemaal juist.

[Raido 0]

Punt is alleen wel dat het christendom ook vooral populair was bij de middenklasse, maar ook in de hogere klasse. In Handelingen lees je al dat veel hoogstaande vrouwen zich bekeerden tot het christendom. Maar ook boekte Paulus volgens mij redelijk succes bij de denkers uit die tijd. Het idee dat het christendom vooral de arme mensen trok, is dus niet helemaal juist.

Niet helemaal nee Vrouwen waren natuurlijk verre van gelijkwaardig, hoe hoogstaand ze ook waren.

[Olorin 154]

Ik ben helaas niet echt geheel thuis in dit onderwerp, maar naar ik begreep had het christendom ook veel aantrekking tot vrouwen. In vergelijking met de Grieks en Romeinse cultuur was het beeld van de vrouw wel positiever.

[Ursa 1]

Ad. Nietzsche: de cultuur van gnostieke of mystieke stromingen was natuurlijk vooral weggelegd voor de elite. Niet zelden hield het een afschuw van het lichaam en het lichamelijke in; een soort van ascese waarin het aardse werd afgezworen. Het lijkt me dat het grootste deel van de bevolking slechts bezig was met boven het bestaansminimum blijven, en dus niet met 'hogere dingen', los van degenen die hun portie graan kregen en simpel vermaak (gladiatorenspelen). Dat laatste staat trouwens recht tegenover het zojuist beschreven filosofische ascetisme.

Het geloof in de goden, en de aanbidding van de goden gekoppeld aan de voorspoed van het Romeinse Rijk, bleef overigens erg sterk, tot in de vierde-vijfde eeuw aan toe. In De Civitate Dei (dik boek trouwens!) verdedigt Augustinus de christenen tegen deze denkwijze na de plundering van Rome in 410.

[Eulogía 0]

Het christendom is vooral zo snel gegroeid door de kracht van de Heilige Geest c.q. de charismata. Tongentaal, genezingen, (voorspoeds)wonderen, tekenen, profetieën, enz. doen de wereld telkens versteld staan, bevestigen Gods woord en doen velen de goede boodschap aannemen.

Interessante a-historische visie, misschien wel typisch modern. Je gebruik van ott zegt genoeg. Je kijkt niet naar het verleden maar projecteert wat je graag wilt in het heden op het verleden. Maakt het eigenlijk nog uit of het klopt?

Enfin, grote waarschijnlijkheid dat het niet klopt. Over de christelijke samenkomsten deden verschillende geruchten de ronde. Men kwam stiekem samen en het gerucht was dat men mensen en kinderen opat (mogelijk een verwijzing naar de Eucharistie). Echter, als men allerlei charismata toepaste is daar weinig over bekend, ook niet vanuit de christelijke bronnen zelf. Deze bronnen spreken wel over genezing, maar dat wordt dan meestal gekoppeld aan asceten of aan (lichaamsdelen van) heiligen en martelaren.

Daarnaast is er hoegenaamd niets bekend over massa-manifestaties waar duizenden Koreanen...uh, Romeinen tot geloof kwamen. Aanwijzingen zijn er meer dat het christendom geleidelijk gegroeid is, in de grote steden en vervolgens ook daarbuiten.

Vaak wanneer jij het ergens niet mee eens bent, beweer je ten onrecht dat mijn redenatie niet klopt.

In Handelingen zie je al dat mensen met duizenden tegelijk tot geloof kwamen. Dat was nadat over de gelovigen de Geest was uitgestort en men begon te spreken in tongen, te profeteren, genezen enz. . De charismata hebben door de eeuwen heen nooit opgehouden te functioneren onder gelovigen. De groei is soms massaal geweest en soms geleidelijk.

[Raido 0]

En dat was ook direct de enige keer dat daar notie van gemaakt is in de Heilige Schrift. Nergens lees je meer over duizenden die bekeerd worden én in tongen gaan spreken, vallen in de geest, schilderen in de geest en gaan vlaggen.

Pas wanneer de ketterij van Montanus wordt beschreven, komen dat soort fratsen weer terug.

[Eulogía 0]

En dat was ook direct de enige keer dat daar notie van gemaakt is in de Heilige Schrift. Nergens lees je meer over duizenden die bekeerd worden én in tongen gaan spreken, vallen in de geest, schilderen in de geest en gaan vlaggen.

Pas wanneer de ketterij van Montanus wordt beschreven, komen dat soort fratsen weer terug.

Wie heeft het over schilderen in de geest en vlaggen?

Hoe vaak in de Bijbel wordt geschreven over massale bekeringen, doet niet ter zake. Als het al één maal in de Bijbel staat, is het Bijbels. Daarnaast ben ik niet begonnen te schrijven over massale bekeringen, maar Ursa.

Paulus schrijft over het spreken in tongen en de andere charismata.

Kan je niet eerbiedig over de Bijbel schrijven in plaats van woorden als 'fratsen' te gebruiken?

[Gast Anon_phpbb]

@eulogia: waar schrijft paulus dat dan?

[Eulogía 0]

1 Kor. 12 en 14.

[Raido 0]

En dat was ook direct de enige keer dat daar notie van gemaakt is in de Heilige Schrift. Nergens lees je meer over duizenden die bekeerd worden én in tongen gaan spreken, vallen in de geest, schilderen in de geest en gaan vlaggen.

Pas wanneer de ketterij van Montanus wordt beschreven, komen dat soort fratsen weer terug.

Wie heeft het over schilderen in de geest en vlaggen?

Ik. Zie je eigen citaat.

Hoe vaak in de Bijbel wordt geschreven over massale bekeringen, doet niet ter zake. Als het al één maal in de Bijbel staat, is het Bijbels. Daarnaast ben ik niet begonnen te schrijven over massale bekeringen, maar Ursa.

Ja dus? Moet ik dan elke reactie helemaal specificeren wat wél en géén directe reactie is op wat iemand geschreven heeft en wat mijn 'gang der gedachten' is?

Paulus schrijft over het spreken in tongen en de andere charismata.

Dat klopt, maar dat is niet de enige verklaring, het heeft wat meegespeeld. Je draagt het aan als hoofdoorzaak en verklaring van de groei van het christendom.

Kan je niet eerbiedig over de Bijbel schrijven in plaats van woorden als 'fratsen' te gebruiken?

Ik schrijf niet over de Bijbel, maar over het gedweep met zogenaamde gaven van de Geest.

[Eulogía 0]

En dat was ook direct de enige keer dat daar notie van gemaakt is in de Heilige Schrift. Nergens lees je meer over duizenden die bekeerd worden én in tongen gaan spreken, vallen in de geest, schilderen in de geest en gaan vlaggen.

Pas wanneer de ketterij van Montanus wordt beschreven, komen dat soort fratsen weer terug.

Wie heeft het over schilderen in de geest en vlaggen?

Ik. Zie je eigen citaat.

Hoe vaak in de Bijbel wordt geschreven over massale bekeringen, doet niet ter zake. Als het al één maal in de Bijbel staat, is het Bijbels. Daarnaast ben ik niet begonnen te schrijven over massale bekeringen, maar Ursa.

Ja dus? Moet ik dan elke reactie helemaal specificeren wat wél en géén directe reactie is op wat iemand geschreven heeft en wat mijn 'gang der gedachten' is?

Paulus schrijft over het spreken in tongen en de andere charismata.

Dat klopt, maar dat is niet de enige verklaring, het heeft wat meegespeeld. Je draagt het aan als hoofdoorzaak en verklaring van de groei van het christendom.

Kan je niet eerbiedig over de Bijbel schrijven in plaats van woorden als 'fratsen' te gebruiken?

Ik schrijf niet over de Bijbel, maar over het gedweep met zogenaamde gaven van de Geest.

Volgens mij heeft schilderen in de geest en vlaggen er weinig mee te maken. Ik kan me weinig voorstellen bij het eerste en met het tweede heb ik ook vrij weinig affiniteit.

Daarnaast zijn massale bekeringen voor mij niet zo interessant. God werkt op veel manieren. De ene keer komen mensen massaal tot geloof, de andere keer komen mensen in een gestaag ontwikkelend proces en van persoon tot persoon tot geloof.

Traditionele methoden waardoor mensen tot geloof komen, vind ik niet zo interessant. Daar heeft iedereen weet van en deze zijn niet wereldschokkend. Ik vestig juist aandacht op de krachtige werken van de Heilige Geest waar mensen eeuwenlang door het werk van de duivel enigszins voor verblind zijn geweest. Als meer openbaring onder de christenen zou zijn voor de charismata, zou het christendom sneller de einden der aarde hebben bereikt en zou Jezus eerder teruggekomen zijn.

Nogmaals.. kun je niet eerbiediger zijn? Er is geen gedweep met 'zogenaamde' gaven van de Geest. Ik refereerde aan de gaven van de Geest zoals die beschreven zijn in de Heilige Schrift.

Jammer dat sommige mensen zo weinig ontzag lijken te tonen voor de heiligheid van God.

[Raido 0]

Traditionele methoden waardoor mensen tot geloof komen, vind ik niet zo interessant. Daar heeft iedereen weet van en deze zijn niet wereldschokkend. Ik vestig juist aandacht op de krachtige werken van de Heilige Geest waar mensen eeuwenlang door het werk van de duivel enigszins voor verblind zijn geweest. Als meer openbaring onder de christenen zou zijn voor de charismata, zou het christendom sneller de einden der aarde hebben bereikt en zou Jezus eerder teruggekomen zijn.

Wel ja!

Nogmaals.. kun je niet eerbiediger zijn? Er is geen gedweep met 'zogenaamde' gaven van de Geest. Ik refereerde aan de gaven van de Geest zoals die beschreven zijn in de Heilige Schrift. Jammer dat sommige mensen zo weinig ontzag lijken te tonen voor de heiligheid van God.

Ik mag dan verblind zijn door de duivel, maar waar jij over spreekt zijn geen gaven van de Geest. Dat boek, die periode is al lang en breed gesloten. Dat is niet meer, dat was bij het begin van de christelijke kerk. Ja, het is één van de oorzaken van de snelle groei van het christendom. Ja, het was een manifestatie van de Geest.

We hebben nu echter de Heilige Schrift én daar de openbaring van het Woord van God. Ik heb ontzag voor de Heiligheid van God, charismata nu hebben alleen niets te maken met God.

Maar alles met duivelse verblinding ...

[dingo 166]

De verbreiding van het christendom was mogelijk door de goede verbindingen die er in de Romeinse tijd waren. Christenen vielen ook op omdat ze niet mee deden met keizerverering cultus van die tijd. Maar de grote groei kwam toch echt van het feit dat het een staatsgoddienst werd. Toen werd het ook materieel aantrekkelijk om christen te worden.

[Olorin 154]

En wat eeuwen later: Toen het West-Romeinse rijk in elkaar stortte bood het christendom aan de Germaanse stammen toegang tot de nalatenschap van het Romeinse rijk.

[Thorgrem 430]

De historische gebeurtenissen geven natuurlijk (ten dele) een verklaren over het hoe en wat. Toch denk ik niet dat we als christenen de werking va de heilige Geest uit kunnen sluiten, de heilige Geest is van essentieel belang in het christelijke leven, dat was vroeger zo, maar ook zeker vandaag de dag.

[dingo 166]

De historische gebeurtenissen geven natuurlijk (ten dele) een verklaren over het hoe en wat. Toch denk ik niet dat we als christenen de werking va de heilige Geest uit kunnen sluiten, de heilige Geest is van essentieel belang in het christelijke leven, dat was vroeger zo, maar ook zeker vandaag de dag.

Daar sluit me uiteraard bij aan maar een niet gelovige historicus, antropoloog of socioloog zal daar geen rekening mee houden.

[Ursa 1]

De historische gebeurtenissen geven natuurlijk (ten dele) een verklaren over het hoe en wat. Toch denk ik niet dat we als christenen de werking va de heilige Geest uit kunnen sluiten, de heilige Geest is van essentieel belang in het christelijke leven, dat was vroeger zo, maar ook zeker vandaag de dag.

Daar sluit me uiteraard bij aan maar een niet gelovige historicus, antropoloog of socioloog zal daar geen rekening mee houden.

Voor mij is het schipperen. Ik geloof zeker dat God Zijn kerk heeft bewaard. Maar ergens is dat geloof abstract, omdat je geen exacte uitspraken doet over gebeurtenissen. Dat is ook lastig. Ik zal Augustinus niet meteen napraten als hij zegt dat juist de keizers die christenen vervolgden korter leefden. De geschiedenis is te multi-interpretabel voor al te snelle conclusies. Daarnaast is het ook interessant te zien welke factoren een rol hebben gespeeld bij de verspreiding en groei van het christendom. Vandaar ook dit topic, en ik zal niet ontkennen dat het voor mij in zekere zin een worsteling is. Een geloofsuitspraak is mooi maar tegelijk weinig zeggend. De metafysica kunnen we niet onderzoeken of in kaart brengen helaas.